MALATYA
Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Havzası'nda yer almaktadır. Doğuda Elazığ ve Diyarbakır, güneyde Adıyaman, batıda Kahramanmaraş, kuzeyde Sivas ve Erzincan illeri ile çevrilidir. İlçeleri: Doğanşehir, Arapgir, Arguvan, Hekimhan, Darende, Akçadağ, Yeşilyurt, Pütürge, Doğanyol, Kale, Battalgazi, Yazıhan, Kuluncuk. İl topraklarının yüzölçümü: 12.313 km², merkez nüfusu 385.000, toplam nüfus 853.658'dir.
Malatya (Hititçe: Maldia; Yunanca: Μαλάτεια, Malateia; Ermenice: Մալաթիա, Malati , Latince: Melitene), Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesinde bulunan Malatya ilinin merkezi olan şehirdir. Şehrin nüfusu 2008 yılına göre 389.819'dur.1927'de 21.000 olan nüfusu 1990'da 270.412'ye, 2000'de 381.081'e, 2007'de 383.185'e çıkmıştır.
Kuruluş ve isim itibariyle başlangıçtan zamanımıza kadar büyük bir değişikliğe uğramadan gelen Anadolu şehirlerinden birisidir. Kültepe vesikalarında "Melita" şeklinde görülen Malatya'dan Hitit vesikalarında "Maldia" olarak bahsedilmektedir. Asur lmparatorluk devri vesikalarında ise Meliddu, Melide, Melid, Milid, Milidia olarak geçmektedir. Urartu kaynaklarında ise Melitea denilmektedir. Malatya kelimesinin Hititçe "bal" anlamana gelen "Melid"den türediği anlaşılmaktadır. Hitit hiyeroglif kitabelerinde Malatya şehri, bir öküz başı ve ayağı ile ifade edilmektedir
Coğrafya ve iklim
İl genelinde yer alan dağların başlıcaları Malatya dağları, Nurhak dağları, Akçababa dağları, Yama dağı iken, başlıca akarsular Söğütlü çayı, Morhamam çayı, Kuruçay, Tohma suyu, Sultansuyu, Sürgü suyu, Beylerderesi, Mamıhan ve Şiro çayıdır. Malatya ilinde karasal iklim koşulları hüküm sürer, ancak son yıllarda inşa edilen barajlar il genelinde iklimi yumuşatmıştır.
Ayrıca Beydağlarının o muazzam görüntüsü o uzantısı şehre ayrı bir güzellik katmaktadır.İl, Doğu Anadolu ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin arasında tampon bir bölge olma özelliğini de taşımaktadır. Malatya ili, deprem kuşağı bakımından ikinci büyük fay kuşağında yer alır. Bölgenin dağlık ve dinamik bir yer hareketliliğine maruz kalması sonucu depremler sık sık meydana gelir. Yani kıvrımlı bir arazi şekli yaygındır. Malatya'nın deniz seviyesindne yüksekliği 910-950m'dir.
Etimoloji
İsminin kökeni: Malatya'nın adı Kültepe tabletlerinde 'Melita' olarak, Hitit tabletlerinde "Maldia" olarak geçmektedir. Malatya kelimesi Hititçe bal anlamina gelen "Melid" kelimesinden türetilmistir.
Eski çağ cografyacılarindan Strabon, Malatya'yı, kesin olarak belirtmemekle birlikte, Kommagene sınırında Kapadokya Krallığı’nın (M.Ö.280-212) on valiliğinden biri olarak göstermiştir.
Tarih
Hititler M.Ö. 2000 yıllarının başında bu bölgede hüküm sürmeye başlamışlardır. M.Ö. 1750 yıllarında Kuşsara Kralı Anitta, Anadolu'yu tek bir yönetim altında toplayarak siyasi birliği sağlamış ve Malatya'yı da bu birliğe dahil etmiştir. II. Mursilis, Muvatalli ve III. Hattusilis dönemlerinde Malatya, Hitit merkezine bağlı kalmıştır.
Asur Kralı Sanherib (M.Ö. 705-M.Ö. 681) döneminde Asur egemenliğine giren Malatya, daha sonra Med ve Perslerin hakimiyetine girmiştir.
M.Ö. 4. yüzyılda Makedonya Kralı İskender'in Anadolu'yu ele geçirmesinden sonra, Malatya Hellenistik kültürün etkisinde kalmıştır. Bu tarihten sonra Malatya sırasıyla, Medlerin, Perslerin, Romalıların, Bizanslıların, Selçukluların egemenliği altına girmiştir.
1515 yılından itibaren de Osmanlı yönetimi altına giren Malatya, Cumhuriyetle birlikte (20 Nisan 1924 Anayasası 89. maddesi) ile il olmuştur. İl olduktan sonraki ilk Belediye Başkanı Hasan Derinkök' tür
Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/Malatya_(il)
